Τους επόμενους μήνες η Επιτροπή θα καταθέσει μια πλήρη δέσμη προτάσεων με τις προς αναθεώρηση διατάξεις του ΠΚ και ΚΠΔ, προκειμένου να εφαρμοστούν με την έναρξη του νέου δικαστικού έτους, ανέφερε ο υπουργός Δικαιοσύνης.

Ένα πλέγμα αλλαγών που θα φέρουν νέα δεδομένα στην ποινική αντιμετώπιση σεξουαλικών αδικημάτων κατά ανηλίκων, αναμένεται να εισηγηθεί στην κυβέρνηση η ειδική επιτροπή παρακολούθησης των Κωδίκων, υπό τον καθηγητή Λάμπρο Μαργαρίτη.

Οι αλλαγές αυτές , που ούτως ή άλλως ετοιμάζονται και θα είναι συνολικές για τους κώδικες, αποκρυσταλλώνονται σε ένα βαθμό από τα συμφραζόμενα, στις δημόσιες αναφορές τόσο του πρωθυπουργού όσο και υπουργού Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα. 

Ο υπουργός , σε συνέντευξή του στην εφημερίδα “Παραπολιτικά” διατυπώνει ξεκάθαρα την άποψη πως οι αλλαγές προδιαγράφονται – κατ΄αρχήν – σε δυο επίπεδα :

Από τη Σοφία Μπεκατώρου μέχρι τους καταγγέλλοντες τον Δημήτρη Λιγνάδη, το κίνημα Me Too έχει φουντώσει στην Ελλάδα. Ποια θεσμικά μέτρα θα πάρετε ώστε να μην επαναληφθούν τα νοσηρά αυτά φαινόμενα στο μέλλον;

“Από την τροποποίηση των διατάξεων του νέου Ποινικού Κώδικα η κυβέρνηση έκανε μια κορυφαία επιλογή να αυστηροποιήσει το πλαίσιο των ποινών για το βασικό αδίκημα του βιασμού, που είχε περιοριστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, η Διαρκής Επιστημονική Επιτροπή Παρακολούθησης του νέου Ποινικού Κώδικα, που συστήθηκε τον Μάρτιο του 2020, επεξεργάζεται μια σειρά προτάσεων, οι οποίες κατευθύνονται στην επέκταση του χρόνου παραγραφής των αδικημάτων, ειδικά όταν τα θύματα είναι ανήλικα, αλλά και στον τρόπο άσκησης της ποινικής δίωξης. Παράλληλα, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία επεξεργαζόμαστε πρόσθετα μέτρα ώστε να σπάσει η σιωπή για αδικήματα που τελούνται σε χώρους εργασίας, ή όταν υπάρχει σχέση εργασιακής εξάρτησης μεταξύ θύτη και θύματος. Ήδη, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε τα θεσμικά μέτρα που θα αναλάβει η κυβέρνηση προκειμένου να σπάσει η αλυσίδα της σιωπής που αφήνει τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ατιμώρητα”. 

– Σχεδιάζετε και άλλες αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και σε ποια άρθρα;

“Όπως ξέρετε, η επιτροπή παρακολούθησης του Ποινικού Κώδικα εξετάζει μία προς μία τις αμφιλεγόμενες διατάξεις του νέου Ποινικού Κώδικα που εισήγαγε εσπευσμένα η προηγούμενη κυβέρνηση, λίγες μέρες πριν τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη των εθνικών εκλογών. Η επιτροπή επεξεργάζεται μια σειρά αλλαγών που θα ενισχύσουν το αίσθημα ασφάλειας που δικαιούνται οι Έλληνες πολίτες. Ήδη έχουμε ζητήσει την αυστηροποίηση των ποινών για αδικήματα που τελούνται σε βάρος εργαζομένων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Τους επόμενους μήνες η Επιτροπή θα καταθέσει μια πλήρη δέσμη προτάσεων με τις προς αναθεώρηση διατάξεις του ΠΚ και ΚΠΔ, προκειμένου να εφαρμοστούν με την έναρξη του νέου δικαστικού έτους”. 

Οι αλλαγές

Δηλαδή: Ο χρόνος παραγραφής των πλημμελημάτων (διάταξη που καταργήθηκε με τον νέο ΠΚ) σε βάρος ανηλίκων θα αρχίσει να μετράει από την ενηλικίωση τους (ή και αργότερα) και μετά, οπως συμβαίνει με τα κακουργήματα. Δηλαδή: Το αρ. 113 παρ. 6 του παλαιού ΠΚ ανέφερε πως η παραγραφή για κακουργήματα κατά ανηλίκων ξεκινά από τα 21 έτη και για τα πλημμελήματα από τα 19. Στο νέο ΠΚ η πρόβλεψη είναι για τα κακουργήματα αυτή να ξεκινά με την ενηλικίωση δηλαδή τα 18 έτη ενώ στα πλημμελήματα δεν ορίστηκε αναστολή παραγραφής. Η σκέψη είναι ενδεχομένως να υπάρξει αναστολή και στις δυο περιπτώσεις μέχρι τα 19 έτη για τα πλημμελήματα και μέχρι τα 21 για τα κακουργήματα.

–Θα εκδικάζονται κατά προτεραιότητα , υποθέσεις εγκλημάτων κατά ανηλίκων, ενώ μελετάται να κινείται αυτεπαγγέλτως η διαδικασία της ποινικής δίωξης σε μεγαλύτερη ευρύτητα αδικημάτων, ώστε να μην χρειάζεται να θύματα να υποβάλλουν έγκληση. 

Σενάριο

-Η άλλη (πιο προχωρημένη) σκέψη , την οποία πάντως δεν διατυπώνει ο Κ.Τσιάρας στη συνέντευξή του, είναι να επιμηκυνθεί η παραγραφή από τα 15 χρόνια που είναι σήμερα στα 20 χρόνια λόγω της αδυναμίας του ανηλίκου να προστατευθεί, όπως ο ενήλικος. Σε αυτό όμως προβληματίζει, το γεγονός ότι θα υπάρχει διαφορετικός χρόνος παραγραφής για επιμέρους αδικήματα , με το φόβο μήπως στο μέλλον τεθούν ζητήματα αντισυνταγματικότητας. Αλλά ήδη υπάρχει διάκριση αφού π.χ. αδικήματα που τελούνται σε βάρος του δημόσιου, παραγράφονται στα 20 χρόνια.

Η “συνεπιμέλεια”

Ο υπουργός αναφέρθηκε και στο εμβληματικό νομοσχέδιο μεταρρύθμισης του Οικογενειακού Δικαίου μετά από 30 χρόνια , με την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας. 

Τι σας οδήγησε στην απόφαση για τις αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο που ανακοινώσατε προχθές; Ποια προβλήματα είχατε παρατηρήσει;

“Από το παρωχημένο στερεότυπο του ενός γονέα στο σπίτι με τα παιδιά και του έτερου γονέα εργαζόμενου-απόντα, η κοινωνία μας έχει μεταβεί στο υγιές πρότυπο οι δύο γονείς να συμμετέχουν ισότιμα στην επαγγελματική και κοινωνική ζωή, και ταυτόχρονα να είναι πλέον ενσυνείδητα παρόντες στη ζωή και την ανατροφή των τέκνων τους, ως ισότιμοι γονεϊκοί πυλώνες. Με το σχέδιο νόμου κάνουμε ένα σημαντικό βήμα προκειμένου το νομικό σύστημα να προσαρμοστεί στις νέες κοινωνικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν το διάστημα από την τελευταία αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου το 1983 μέχρι σήμερα”. 

– Ποιες βασικές μεταρρυθμίσεις θα έχει το νομοσχέδιο; Πότε θα έρθει στη Βουλή;

“Με το Νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες στο Υπουργικό Συμβούλιο προτείνεται η καθιέρωση της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας και από τους δύο γονείς μετά το διαζύγιο, όπως εφαρμόζεται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Προάγονται, παράλληλα, οι εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης των οικογενειακών διαφορών, όπως η διαμεσολάβηση. Με τις νέες διατάξεις θεσπίζεται, επιπλέον, το μαχητό τεκμήριο του 1/3 για την επικοινωνία του παιδιού με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει. Καθιερώνονται, επίσης, ενδεικτικά αντικειμενικά κριτήρια κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, τα οποία λαμβάνονται υπόψη από το δικαστήριο στη ρύθμιση των ζητημάτων γονικής μέριμνας και επιμέλειας των τέκνων, όπως η μη καταβολή της διατροφής, ο μη σεβασμός στις δικαστικές αποφάσεις και στις συμφωνίες των διαζευγμένων γονέων και η διάρρηξη των σχέσεων του παιδιού με τον άλλον γονέα. Τέλος, με το σχέδιο Νόμου που προτείνουμε, προβλέπεται η θέσπιση ειδικών προγραμμάτων της Εθνικής Σχολής Δικαστών για την επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών. Οι σημαντικές αυτές καινοτομίες, μετά την έγκρισή τους από το υπουργικό συμβούλιο, τίθενται πλέον στη βάσανο της διαβούλευσης και αμέσως μετά το νομοσχέδιο θα εισαχθεί για ψήφιση στη Βουλή”.